(Прабачце, што на беларускай мове, бо украiнскай няведаю, але яны даволi сходныя.)
Да 16 стагоддзя выразна праступiлi рысы крызысу праваслауя. Канстантынопаль быу захоплены туркамi, праваслауная царква у Вялiкiм княстве Лiтоускам ня здолела стварыць незалежную сыстэму адукацыi падрыхтаваць квалiфiкаваныя кадры шэраговага духавенства, нарадзiуся крызыс прапаведнi цтва. У вынiку праваслауе аказалася няздатнае супрацьстаяць нацiску Рэфармацыi. Многiя праваслауныя цэрквы ператварылiся у пратэстанскiя зборы. Праваслауе iмклiва страчвала сваю iнтэлектуальную i матэрыяльную апору - магнатау, шляхту (тагачасную iнтэлiгенцыю), якая масава пераходзiла на калвiнiзм i каталiцтва. Да таго, ва умовах Лiвонскай вайны з Масковiяй арыентацыя на Маскву (якая стала цэнтрам праваслауя, бо у 1589 годзе там быу абвешчаны патрыярхат) выглядала здраднiцтвам. У той час на Захадзе пачауся духоуны уздым,  выклiканы Рэфармацыяй, стварылiся нацыянальныя Цэрквы, а каталiцкая Царква з дапамогай новага ордэну езуiтау распачала контррэфармацыю. Неабходнасць рэфармавання усходняй Царквы разумелi i беларускiя i украiнскiя ярархi Кiеускай метраполii.